What the 'Hacked'?!
Geschreven door: D. Deijle
Geplaatst op www.ojau.nl, 18 juli 2017
Blijkbaar vergt de veiligheid van de burger nieuwe maatregelen: de nieuwe Aftapwet die het grootschalig volgen van dataverkeer, hacken en uitwisselen van data met buitenlandse geheime diensten mogelijk maakt. Het is echter een omstreden staaltje wetgeving. Mogelijk zal door een aantal nieuwe bevoegdheden een fundamenteel mensenrecht niet meer voldoende gegarandeerd kunnen worden, namelijk het recht op privacy: eerbiediging op de persoonlijke levenssfeer. Zie hiervoor de artikelen 10 van de Grondwet, artikel 8 Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Uw persoonlijke vrijheid komt in het gedrang.
Het wetsvoorstel is vorige week dinsdag aangenomen door de Eerste Kamer. Deze wet die per 1 januari 2018 ingaat, staat de inlichtingendienst o.a. toe om ook uw computer of telefoon te hacken als u in contact staat met een verdacht persoon, terwijl u zelf niet ook verdacht wordt van onrechtmatige duistere praktijken en u zelfs niet weet dat die persoon zich daar mogelijk mee bezig houdt. Uw gesprekken (Whatsapp, e-mail, sms, etc) kunnen worden afgelezen en uw microfoon kan worden afgeluisterd. In feite wordt er via u, de onschuldige burger, een sprong naar een bepaalde "target" van de inlichtingendienst gemaakt.
Even 'gevoelsmatig' bekeken: kan het worden vergeleken met een soort van preventief fouilleren en tassen controle, terwijl u niets van verboden goederen bij u heeft? De nieuwe aftapwet gaat toch wel een behoorlijk stapje verder. Of niet? Uzelf laten fouilleren voordat u het vliegtuig instapt of voordat u een mega groot Dance event binnentreedt is algemeen geaccepteerd, bijvoorbeeld als uw veiligheid in het geding is en in verband met mogelijke aanslagen. Uw veiligheid staat voorop en als u toch niets te verbergen heeft, dan maakt het u waarschijnlijk niets uit: het is maar goed dat ze iedereen checken. Het is dus acceptabel dat een bevoegd persoon uw handbagage in detail controleert omdat u misschien iets aan gevaarlijke goederen heeft meegenomen. En zelfs terwijl er hordes mensen om u heen staan. Ook in deze situatie wordt u in eerste instantie niet aangemerkt als verdachte, net zoals dat u bij de aftapbevoegdheid niet in het vizier van de inlichtingendienst zit. In feite wordt ook met dit soort preventief fouilleren via de onschuldige burger een ander fundamenteel mensenrecht beschermd, namelijk het recht van eenieder op leven (artikel 2, lid 1, eerste zin van het EVRM).
Er rijzen natuurlijk heel veel vragen op. Bijvoorbeeld, in welke situaties of voor welke dreigingen mag de inlichtingendienst iemand dan hacken? Moet iemand stelselmatig contact hebben gehad met een verdacht persoon of is één toevallig telefoontje voldoende? In hoeverre dreigt het risico dat er toch geen juiste invulling aan wordt gegeven aan de wet en dat op een bepaald moment al uw gegevens onnodig op straat liggen? Zal zowel de inlichtingendienst als de controlerende toetsingscommissie erin slagen om mogelijke datalekken te voorkomen? Overigens is het nu met de nieuwe Aftapwet ook mogelijk dat de inlichtingendienst via bedrijven aan gegevens over u kan komen. In de media wordt geschreven over een 'achterdeurtje', maar volgens OJAU lijkt er een eerder grote voordeur te zijn opengezet.
Vanuit verschillende wetenschappelijke disciplines (economische, juridische, maatschappelijke, e.v.) zullen er genoeg argumenten te lezen zijn die vóór of tegen pleiten. Of u het er al dan niet mee eens bent, hangt er waarschijnlijk vanaf vanuit welk perspectief u het zelf benadert. De nieuwe Aftapwet roept in ieder geval nogal wat logisch onderbouwde kritiek op bij o.a. burgerorganisaties en bedrijven. Een coalitie tegen deze wet gaat in ieder geval de stap naar de rechter maken. Een uitspraak zal nog wel lang op zich laten wachten, maar OJAU is erg benieuwd!