Een kijkje achter de schermen bij stichting Mijn Roots
In september 2017 en september 2018 heb ik Ana van Keulen, bestuurslid van stichting Mijn Roots, gefilmd tijdens enkele zoektochten, om aan een breder publiek te laten zien hoe een zoektocht naar de roots van iemand die geadopteerd is in z’n werk gaat. Het geeft een indruk van de problemen waar Ana en de andere bestuursleden tegenaan lopen als geboorteaktes en afstandsverhalen incompleet of onjuist zijn. Helaas is dit vaak het geval. Het is goed om te zien hoeveel werk stichting mijn Roots er nu eigenlijk aan heeft om ook maar één adres terug te vinden.
Er zijn veel aspecten die een zoektocht bemoeilijken. In feite was er sprake van kinderhandel en een zekere vorm van, hoe wij het nu zouden kunnen noemen, “grensoverschrijdende georganiseerde criminaliteit”. Dit komt voor velen hard aan, maar het is de harde waarheid. Er zijn mensenrechten geschonden. Echter, in die tijd waren er nog geen bepalingen over kinderhandel en beschermingsregels omtrent interlandelijke adoptieprocedures. Nu is adoptie omgeven van regels waarmee wordt beoogd kinderhandel te voorkomen.
Bekijk hier de achtergrondfilms over wat een zoektocht in Indonesië inhoudt.
Wat bemoeilijkt een zoektocht naar de Roots
Er zijn 3.040 kinderen uit Indonesië geadopteerd tussen 1973 tot en met 1983. Er zijn al genoeg personen die achter het ware verhaal zijn gekomen, maar dat was geen makkelijke zoektocht.
Het kost veel tijd en energie als verklaringen in de afstandsdocumenten niet met de werkelijkheid overeenkomen. Geadopteerden die nu zoeken en daarbij Social media of de Indonesische media inschakelen, geven de namen op van de moeder zoals vermeld in de adoptiepapieren. Het kan dan lang duren voordat een vrouw zichzelf of het verhaal herkent, als de naam niet juist is. Of geadopteerden die dachten dat zij hun biologische ouder hadden teruggevonden maar een DNA-test wees uit dat dit niet de ouder kon zijn.
Er zijn gelukkig genoeg geadopteerden die via intensieve zoektochten hun biologische familie hebben teruggevonden en waarbij de namen wel klopten, echter het verhaal erbij niet. Gebleken is dat de noodzaak voor internationale adoptie ook lang niet altijd aanwezig was. Informatie over een adoptiekind en diens achtergrond is regelmatig niet compleet of correct geweest. Onjuiste gegevens in de geboorteakte of onjuiste informatie van de biologische ouders en de beweegredenen voor het afstaan van het biologische kind. Deze aspecten kunnen een succesvolle zoektocht bemoeilijken. Helaas komt met regelmaat pas na het starten van een zoektocht tot uiting dat bepaalde gegevens niet kloppen
Het is niet meer dan logisch dat het geadopteerde kind op den duur wil weten waar hij of zij van afstamt en kritische vragen gaat stellen over de manier waarop hij of zij is afgestaan. Nu komen er extra vragen bij zoals over de betrouwbaarheid van de buitenlandse en binnenlandse organisaties, het waarheidsgehalte en de volledigheid van gegevens over zijn achtergrond. Het kind zelf heeft er niet voor gekozen om geadopteerd te worden en al helemaal niet op onrechtmatige wijze. Dit staat verder los van het feit of het kind na de adoptie allerlei gezonde opgroei mogelijkheden heeft gehad en gelukkig is. Er zijn helaas te veel verhalen bekend over dat de biologische moeder het kind helemaal niet wilde afstaan (ontvoering) of onder dwang of valse voorwendselen, in een positie is gebracht waarbij zij geen andere keus had. Zoiets kan men onmogelijk goed praten.
Enkele voorbeelden op een rij
- Moeders die na een heftige bevalling zwak waren en de tijd nodig hadden om daarvan bij te komen. Een zogenaamde verzorgster bood aan om even op de baby te passen zodat de moeder kon aansterken. Toen de moeder de baby wilde opzoeken, was de baby weg.
- Er werd gezegd dat tijdelijk op de baby zou worden gepast zodat moeder voor geld kon werken. Echter de baby heeft zij nooit meer gezien.
- Een moeder die in het ziekenhuis moest bevallen en een rijke dame bood aan de ziekenhuisrekening te betalen in ruil voor het kind.
- Er waren tussenpersonen die in hele arme dorpen gingen rondvragen of iemand een baby af wilde staan en vertelden dan dat het kind elders een veel betere toekomst zou krijgen. Er werd dan een schamel bedrag aangeboden, in ruil voor het kind. De ouders zagen dit als enige mogelijkheid voor dat moment. Echter, dat het kind niet meer terugkwam en dat de juridische band werd afgesneden, wist niemand.
- Met name in gebieden waar prostitutie voorkwam en in arme wijken waren bepaalde tussenpersonen actief. Prostituees die zwanger waren kregen tijdens de zwangerschap en tijdens de bevalling medische/financiële hulp van de tussenpersonen. De baby werd vervolgens direct na de bevalling meegenomen en ter adoptie aangeboden zonder medeweten van de biologische moeder.
- We treffen in Jakarta een kliniek waar baby’s werden gebracht en “verkocht”. Verschillende partijen kregen geld voor de baby.
- Er werden vooral veel valse namen van biologische moeders opgegeven. Het komt regelmatig voor dat een geadopteerde te maken heeft met een biologische moeder die in het adoptiedocument staat vermeld maar die, zoals na een DNA test is geconstateerd, helemaal niet de biologische moeder blijkt te zijn.
- Op papieren staan adressen. Als stichting Mijn Roots daar rondvraagt aan oudere mensen die daar destijds woonden en nooit verhuisd zijn, geven zij aan dat die adressen nooit hebben bestaan.
- Als stichting Mijn Roots in administratiebestanden duikt, wordt er aangegeven dat de moeder niet geregistreerd is. Het gaat waarschijnlijk om een tijdelijk adres waar de moeder illegaal verbleef.
- In de documenten van de notaris ontbreekt het aan ID bewijzen, terwijl dat wel een belangrijke voorwaarde was voor een goede adoptieprocedure.
- Bepaalde partijen die in een hoge positie zaten (artsen/diplomaten) en papieren, konden zelf documenten vervalsen.
- Bij de notaris is vastgelegd een kliniek waar de geadopteerde geboren zou zijn, echter bij de kliniek wordt niets teruggevonden.
- Verhalen waarin een willekeurig persoon van de straat werd geplukt en zich voordeed als biologische moeder of getuige om verklaringen af te leggen in de rechtbank in Indonesië. Aspirant-adoptieouders werden dus voorgelogen.
Er werd gewerkt met veelal dezelfde rechters/vertalers/getuigen/tussenpersonen, diverse organisaties stonden in verbinding met elkaar en werkten samen om vals opgemaakte documenten te legaliseren. Als het in Jakarta te lang duurde met de papieren, vloog men naar Sumatra om het daar bij de rechtbank versneld te regelen.
- Er werden valse leeftijden opgegeven, sommige kinderen waren ouder dan in werkelijkheid het geval was.
- In werkelijkheid waren de ouders te arm of te ziek om voor het kind te zorgen, in plaats van dat er sprake was van een buitenechtelijk kind. In de adoptiedocumenten wordt dus een leugen verkondigd.
- Ook werd zoveel mogelijk voldaan om aan de adoptiewens te voldoen. Baby’s lagen klaar en werden meegegeven aan toeristen en vliegtuigpersoneel die meewerkten.
- Als een baby was overleden werd er een andere baby meegegeven met de gegevens van het overleden baby'tje.
- Verhalen dat aspirant-adoptieouders zelf hebben meegewerkt en wisten dat het illegaal ging, zelfs na 1983 of zelfs als zij als ouders een negatief advies van de kinderbescherming hadden gekregen.
In Indonesië zijn er verschillende partijen geweest die baby’s en zelfs oudere kinderen op "oneigenlijke" manier hebben weggehaald bij de biologische moeder met de bedoeling het kind ‘te verkopen’ aan kindertehuizen die betrokken waren bij adoptieprocedures uit Indonesië. Maar ook bepaalde partijen in Nederland hebben meegewerkt aan de lucratieve handel in baby's, onder het mom van goede bedoelingen.
Het is hartverscheurend voor die kinderen die op onrechtmatige wijze op basis van bedrog en valse voorwendselen naar Nederland zijn geadopteerd. Dit zijn verhalen die stichting Mijn Roots tijdens hun zoektochten heeft geconstateerd maar ook verhalen die via andere kanalen zijn vernomen.
Op zaterdag 4 november 2017 is er een bijeenkomst op de Indonesische Ambassade, in aanwezigheid van de Indonesische Ambassadeur, in Den Haag voor geadopteerden uit Indonesië. Ik zal op deze bijeenkomst iets vertellen over het verzoek dat bij het Ministerie ligt en de achtergrond.