De donkere kant van adoptie
Geschreven door: Dewi Deijle
Geplaatst op: 9 november 2018
In mijn rol als juridisch vertegenwoordiger van stichting Mijn Roots in de strijd voor erkenning van de Nederlandse Staat inzake adopties vanuit Indonesië, was ik op woensdag 7 november 2018 aanwezig bij de presentatie en panel discussie over kinderhandel in internationale adopties, dat plaatsvond in Brussel. Klokkenluider Roelie Post was als een van de sprekers aanwezig. Zij deed haar verhaal over haar rol als Europees ambtenaar bij de Europese Commissie en hoe zij de corruptieschandalen rondom adopties naar buiten bracht, en over het verloop van haar omstreden ontslag door de Europese Commissie dat daarop volgde. Zij werd ondersteund door SP-fractievoorzitter van het Europees Parlement Dennis de Jong, Ana Gomes van de fractie van de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten in het Europees Parlement en Arun Dohle, directeur van Against Child Trafficking (ACT). Aanwezig was ook Laura Martinez-Mora, die het Haags adoptieverdrag inzake interlandelijke adoptie vertegenwoordigde. Haar speech was aan te merken als tegengeluid, omdat de andere sprekers juist het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde naties (IVRK) als uitgangspunt nemen voor een oplossing voor betere regulering in adoptieprocedures, en niet het Haags Adoptieverdrag.
De bijeenkomst was bedoeld ter screening van de documentaire The Traffickers, "The Dark Side of Adoption" (zie afl. 6: https://www.netflix.com/title/80175290), van Nelufar Hedayat, gevolgd door een discussiepanel. Een schokkende documentaire die je moet hebben gezien en die letterlijk de donkere kant van internationale adoptie bloot legt: gelegaliseerde kinderhandel. Het gaat allemaal om macht en geld en helaas niet om het belang van het kind. Roelie Post heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan deze aflevering. Haar ontslag brengt echter mee dat de deuren wijd open blijft staan voor pro-adoptielobbyisten die hun gang kunnen gaan, met als gevolg dat georganiseerde criminaliteit in interlandelijke adopties in stand wordt gehouden en het leed gecontinueerd zal worden.
De daadkrachtige Nederlandse non-profit organisaties Plan Angel (Colombia), Shapla Community (Bangladesh), ACT, de belangenorganisatie United Adoptees International (UAI), als ook buitenlandse organisaties die zich bezighouden met de voorkoming van illegale adopties en andere geïnteresseerde individuen, waren aanwezig op de bijeenkomst. Niet alleen ter ondersteuning van Roelie Post, maar ook om samen sterk te staan in deze strijd naar rechtvaardigheid.
Een indrukwekkende bijeenkomst met ook belangrijke input vanuit het publiek als panel, zoals van Marcia Engel van Plan Angel die reageerde op de verdediging van het Haags Adoptieverdrag door Laura Martinez-Mora, en van Jennifer Villa (geadopteerd vanuit Colombia naar Duitsland) die met haar kunstproject "NoMotherNoChild" het leed uitdraagt van moeders in Colombia die hun kinderen op onrechtmatige wijze zijn kwijtgeraakt.
Ten behoeve van de (mede)aansprakelijkstelling gericht tot het Ministerie van Justitie en Veiligheid schreef ik ook over georganiseerde criminaliteit in adopties van kinderen uit Indonesië tussen 1974 en 1983. Stichting Mijn Roots constateerde vele misstanden in adopties van kinderen vanuit Indonesië en ontdekte het verband tussen allerlei netwerken: er was eigenlijk sprake van één groot crimineel netwerk. Niet alleen Indonesiërs, maar ook Nederlanders maakten onderdeel uit van dit netwerk. Wat ik tijdens mijn juridisch onderzoek ontdekte was net zo schokkend, namelijk dat het Ministerie van Justitie destijds geen maatregelen nam om te voorkomen dat er kinderen vanuit Indonesië onder vals opgemaakte documenten ter adoptie zouden worden aangeboden aan Nederlandse adoptieouders. Nee, Nederland hield de hoge vraag naar kinderen juist in stand en propageerde zelfs dat het adopteren van een kind uit een Derdewereld land zo goed is. Een gebrek aan transparantie en adequate voorlichting voor adoptieouders die ter goede trouw een kind wilden adopteren, het werd hen allemaal veel te rooskleurig voorgespiegeld. En dat terwijl de Indonesische regering de Nederlandse regering al meerdere keren had gewaarschuwd over het feit dat de handel in kinderen vanuit Indonesië naar Europa niet meer onder controle was te krijgen, en dat óók Nederland hier iets tegen zou moeten doen. Waarom wisten vele adoptieouders hier niks van? Indonesië heeft in 1983 zelf de deuren voor interlandelijke adoptie gesloten zodat er geen kinderen meer “gestolen” zouden worden voor Europa. De Nederlandse regering ondernam namelijk niks, stopte het in de doofpot, en tot de dag van vandaag wijst zij voor het gemak met de wijsvinger naar de verantwoordelijkheid van de autoriteiten in Indonesië, de adoptieouders en naar de in Nederland gevestigde adoptiebemiddelaars. Er was geen regelgeving met betrekking tot toezicht en controle, dus iedereen deed maar wat en bepaalde partijen die nu terecht vragen krijgen weten zogenaamd van niks. Veel geadopteerden die het betreft en die met afstammingsvragen zitten komen terecht in een groot doolhof van allerlei instanties. En hoe zit het dan met de biologische ouders die nu mogelijk nog steeds op zoek zijn naar hun verdwenen kind en niet eens weten dat hun kind aan de andere kant van de wereld leeft?
Hetgeen in het verleden is gebeurd geldt niet alleen voor kinderen uit Indonesië maar voor vele kinderen uit andere landen, zoals Bangladesh, India, Colombia en Sri Lanka. Helaas hebben de Wet opneming buitenlandse kinderen ter adoptie (Wobka 1988) en het Haags Adoptieverdrag (door Nederland geratificeerd op 1 oktober 1998) ook niet de juiste waarborg geboden tegen gelegaliseerde kinderhandel. Wij horen en lezen over dubieuze verhalen van adopties uit o.a. China en Ethiopië. Tot de dag van vandaag is het risico van illegale adopties van kinderen naar o.a. de EU nog steeds (volop) aanwezig. Lees ook het rapport van Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming, Bezinning op Interlandelijke Adoptie, oktober 2016, Den Haag: Bezinning_interlandelijke_adoptie_RSJ 141016.
Het is ontzettend goed om te zien dat er in Nederland meerdere belangengroepen zijn die strijden voor hetzelfde belang: dat de Nederlandse Staat haar fouten erkent en het afstammingsrecht voor geadopteerden uit het buitenland laat gelden (in de breedste zin van het woord). De gezamenlijke strijdlust was voelbaar op 5 juli 2018 tijdens de samenkomst in Den Haag. Maar ook willen wij een gemeenschappelijk standpunt uitdragen: stop kinderhandel in adopties. Het IVRK moet als gelden uitgangspunt. Het gaat er niet om of een kind dat geadopteerd is een goed leven heeft gehad waar het terecht is gekomen, en gelukkig is er niet in alle adopties sprake geweest van illegale praktijken. Het gaat erom: kinderhandel is in geen enkel op zicht goed te praten. En als niet kan worden gegarandeerd dat er geen kinderen worden geronseld, gestolen en verhandeld ter voldoening van andermans kinderwens, dan moet interlandelijke adoptie gewoon stoppen.
Hopelijk kunnen de belangenorganisaties die zich op hetzelfde standpunt stellen bereiken dat er geen kind meer wordt 'verhandeld' ten behoeve van adoptie. Helaas is er nog een lange weg te gaan.
#Samensterk!
De petitie staat nog open. Deze ben ik samen met stichting Mijn Roots gestart in januari van dit jaar. De handtekeningen willen wij graag samen met andere belangenorganisaties aan de politiek. Wij wachten nog even op het juiste moment. Nog niet getekend? Dat kan alsnog. Er kunnen zeker nog meer handtekeningen bij. Teken hier de petitie.
Onder deze link meer over steun aan Roelie Post en belangrijke links met betrekking tot dit onderwerp.
Lees hier over adoptiezaken Indonesië en de aansprakelijkheidsstelling gericht tot het Ministerie van Justitie en Veiligheid.