Help! Ik ben op staande voet ontslagen…
Wat kan ik doen?
Geschreven door: A. Radumilo
Geplaatst op www.ojau.nl, 23 mei 2019
Ontslagen worden is nooit een pretje, zeker niet als het op staande voet gebeurt. Als ontslagen werknemer wordt u in feite in een hoekje gedrukt. Ontslag op staande voet brengt grote gevolgen met zich mee. U krijgt geen salaris meer, u krijgt mogelijk geen ontslagvergoeding, u heeft geen recht op een WW-uitkering en als de werkgever schade heeft geleden door uw handelen, bijvoorbeeld als u iets opzettelijk heeft gedaan of juist iets opzettelijk heeft nagelaten, dan kan de werkgever de schade op u verhalen. Dit kan hij doen door het bedrag in te houden op uw laatste salaris en door eventueel een vordering in te stellen.
Toch zijn er belangrijke stappen die u kunt ondernemen om uw ontslag op staande voet aan te vechten. Een werkgever kan niet altijd zomaar overgaan tot ontslag op staande voet. Lees hier hoe het werkt.
Dringende redenen
Ontslag op staande voet kan zonder tussenkomst van de kantonrechter of het UWV. Er geldt geen opzegtermijn. Om iemand op staande voet te ontslaan moet de werkgever wel een dringende reden hebben. Voor de werkgever zijn dringende redenen bepaalde daden, eigenschappen of gedragingen van de werknemer die als gevolg hebben dat van de werkgever niet kan worden verwacht dat de arbeidsovereenkomst wordt voortgezet. In de wet staat opgesomd welke dringende redenen er zijn. Deze zijn niet leidend: ook moeten andere omstandigheden worden meegewogen bij de beoordeling of sprake is van een zodanige dringende reden om iemand op staande voet te ontslaan.
Zorgvuldig onderzoek
Stelt u eens de situatie voor dat een werknemer op zijn werk doet alsof hij ernstig ziek is omdat de werkgever vindt dat de werknemer niet goed functioneert, en mogelijk ontslagen wordt als hij niet verbetert. En stel dat de werkgever erachter komt dat de werknemer eigenlijk helemaal niet ziek is en hem op staande voet ontslaat, op grond van dat de werkgever vindt dat de ziekte is geveinsd. Zou naar uw mening een dergelijke snelle ontslag gerechtvaardigd zijn?
In een uitspraak 19 april 2019, waarin deze situatie aan de orde was, vond de rechter van niet.
Volgens de rechter had het bedrijf te snel naar het ontslag op staande voet gegrepen. Het bedrijf had eerst een deskundigenoordeel moeten vragen aan het UWV, om te beoordelen in hoeverre de tramconducteur arbeidsongeschikt is.
Als de werkgever niet zeker weet of sprake is van een dringende reden, dan moet hij dit onderzoeken. Zelfs als hij er zeker van is, kan het in veel situaties nog steeds nodig zijn om nader onderzoek te verrichten voor een gerechtvaardigd ontslag op staande voet. Dit onderzoek moet zo snel mogelijk en uiteraard zorgvuldig plaatsvinden. De werkgever kan bijvoorbeeld een adviseur inschakelen als hij dit nodig acht.
Tijdens het onderzoek moet de werkgever de werknemer op non-actief stellen/schorsen, met behoud van loon. Ook is hij verplicht aan te geven dat een onderzoek plaatsvindt naar de gedragingen en/of eigenschappen van de werknemer.
In het kader van goed werkgeverschap dient de werkgever alvast mee te delen dat als de gedragingen zodanig zijn, er mogelijk ontslag kan volgen en dient hij de werknemer op de hoogte te stellen van zijn rechtspositie, en hem te wijzen op het feit dat hij (alvast) juridisch advies kan inwinnen. Dit omdat ontslag op staande voet grote gevolgen voor iemand kan hebben.
Het hangt van de situatie af hoe de werkgever moet handelen. Wanneer iemand op heterdaad zou worden betrapt op diefstal, kan ontslag op staande voet wel gerechtvaardigd zijn. De motivering voor het ontslag op staande voet moet in ieder geval zo snel mogelijk (onverwijld) bekend worden gemaakt aan de werknemer. Het is de werkgever toegestaan om het ontslag mondeling aan te zeggen. Meestal zal de werkgever het ontslag per brief bevestigen.
Heeft uw werkgever zorgvuldig onderzoek verricht en bent u toch ontslagen? Lees dan vooral verder.
Uw ontslag aanvechten
Indien u het dan niet eens bent met het ontslag, dan kunt u dit aanvechten. Dit is ook belangrijk om uw WW-rechten veilig te stellen. U kunt als eerste een brief aan uw werkgever schrijven met daarin uw verweer. In deze brief omschrijft u de feiten, waarom u het niet eens bent met het ontslag en welke invloed dit ontslag op staande voet voor u heeft. Ook geeft u aan wat u de werkgever wilt verzoeken: wilt u bijvoorbeeld het ontslag vernietigen of wilt u een schikking treffen? Als uw werkgever niet akkoord gaat met uw verzoek, dan betekent dit niet direct dat er geen ander pad meer te bewandelen is.
Binnen twee maanden naar de rechter
U moet binnen twee maanden na het ontslag een verzoekschrift (in drievoud) indienen bij de kantonrechter. Doet u dit niet, dan zal de rechter het ontslag niet meer ongedaan kunnen maken. U kunt uw verzoekschrift sturen naar de rechtbank in het rechtsgebied van de plaats waar uw werkgever zijn hoofdvestiging heeft in de plaats waar u werkte. In het verzoekschrift moet u een keuze maken of u:
1) het ontslag wilt vernietigen, of
2) een verzoek doet om een billijke vergoeding toe te kennen. Hier is een terugkeer bij uw werkgever uitsloten, maar u wilt wel een financiële compensatie voor het, naar uw mening, onterechte ontslag.
Oproep voor de zitting
U en uw werkgever krijgen ongeveer binnen een tot twee weken een uitnodiging voor de mondelinge behandeling van uw zaak, waar ook de datum en de locatie van uw zitting vermeld staan. Uw werkgever ontvangt uw verzoekschrift ook. Het behandelen van uw zaak zal na de mondelinge behandeling nog anderhalf of twee maanden duren, omdat de kantonrechter tijd nodig heeft om nader onderzoek te doen en te beslissen over uw zaak.
De zitting
Het bijwonen van de zitting is niet verplicht, maar dit raden wij u sterk aan. De rechter kan, als u niet verschijnt, in uw nadeel beslissen. Indien u wel verschijnt, kunt u mondeling uw verzoek namelijk nog nader toelichten als de rechter iets niet duidelijk is. De rechter zal tijdens de zitting mogelijk sturen op een schikking. U krijgt dan de mogelijkheid om met uw werkgever ‘’op de gang’’ te overleggen, in de hoop dat u tot een schikking komt. Als u wel tot een schikking komt met uw werkgever, dan wordt deze schikking bindend wanneer deze is ondertekend.
De uitspraak
Indien u niet tot een schikking komt met uw werkgever, zal de kantonrechter over uw zaak beslissen. De rechter zal beoordelen of er een dringende reden was om u te ontslaan, of deze dringende reden aan u is overgebracht en of de werkgever voor andere, minder extreme, maatregelen had kunnen kiezen. Er zijn twee soorten uitspraken mogelijk:
1) Het ontslag wordt vernietigd
Als het ontslag wordt vernietigd, dan wordt geacht dat de arbeidsovereenkomst nooit is geëindigd. Uw arbeidsovereenkomst kan herleven en uw kan achterstallig loon terugvorderen.
2) Wanneer het voortzetten van de arbeidsrelatie niet is gewenst, wordt een billijke vergoeding toegekend. In de wet zijn geen criteria opgenomen hoe de billijke vergoeding berekend moet worden. De kantonrechter heeft de mogelijkheid om zelf de hoogte van de billijke vergoeding te bepalen op een manier die past bij de omstandigheden van uw geval. Vaak zult u binnen drie weken na de zitting de beschikking thuisgestuurd krijgen. De kantonrechter kan bepalen dat de verliezende partij de gehele of een gedeelte van de proceskosten moet betalen die de andere partij heeft gemaakt. Hierbij kunt u denken aan griffierechten of de kosten van een advocaat.
Niet eens met de rechter
Indien u het niet eens bent met de beschikking van de kantonrechter, kunt u binnen drie maanden in hoger beroep gaan bij één van de gerechtshoven. Indien u het ook niet eens bent met de uitspraak van het Gerechtshof, kunt u binnen drie maanden in cassatie bij de Hoge Raad.
Stap opzij: WW-uitkering aanvragen
Misschien vraagt u zich af: moet ik tijdens deze procedures een WW-uitkering aanvragen? Het antwoord hierop is nee.
Als u terecht ontslagen bent op staande voet, dan is het lastig om een WW-uitkering aan te vragen. U bent immers ‘’verwijtbaar werkloos’’ geworden. Eén van de voorwaarden om een WW-uitkering te verkrijgen is dat u als werknemer niet verwijtbaar werkloos bent geworden. Indien u onterecht ontslagen bent op staande voet, dan bent u officieel niet meer werkloos. U kunt een loonvordering indienen en het achterstallige loon terugvorderen. Een WW-uitkering zal voor u dan niet meer nodig zijn.
Toch geen dringende reden?
Als uit het onderzoek blijkt dat geen sprake is van een dringende reden, dan blijft het voor uw werkgever mogelijk om de arbeidsovereenkomst op een andere manier te beëindigen bijvoorbeeld door een neutraal ontslag met toestemming voor een ontbinding van de arbeidsovereenkomst van het UWV of de kantonrechter, of ontslag met wederzijds goedvinden. Lees onder deze link meer over hierover.
Heeft u nog vragen of twijfelt u over uw situatie of wilt u toch hulp bij ontslag? Neem gerust contact op met ons via ons contactformulier of via een e-mail naar info@ojau.nl.
Lees ook over: